De uitbreiding van het hoogspanningsnet in grote delen van Nederland loopt aanzienlijke vertraging op. In Utrecht, de Flevopolder en Gelderland duren de geplande uitbreidingsprojecten veel langer dan voorzien.

Hierdoor moeten bedrijven, scholen en ook wind- en zonneparken in deze regio’s langer wachten op een nieuwe of zwaardere aansluiting.

Robert Kuik, directeur Netplanning bij netbeheerder TenneT, spreekt in een verklaring van een “buitengewoon teleurstellende boodschap”. Volgens hem kampen de projecten met onvoorziene belemmeringen: “langdurige procedures, complexe locatievraagstukken en grondverwerving die veel meer tijd kosten dan we willen”.

Netcongestie is op steeds meer plekken een groot probleem. De prijs van huizen wordt nog verder opgedreven door de krapte op het stroomnet, omdat er voor veel geld nieuwe infrastructuur moet worden aangelegd.

Ook komt de woningbouw steeds vaker stil te liggen, omdat soms jaren moet worden gewacht op een stroomaansluiting.

Heijmans heeft eerder op verschillende woningprojecten niet ingeschreven omdat zij verantwoordelijk zouden worden voor de aansluiting op het stroomnet.

Grote vertraging in Utrecht

TenneT is in heel Nederland bezig met het verzwaren en uitbreiden van het overbelaste stroomnet. Oorspronkelijk werd verwacht dat de genoemde projecten in 2029 afgerond zouden zijn, maar die planning is inmiddels bijgesteld naar 2033. Bij verdere tegenslagen zou de oplevering zelfs kunnen doorschuiven naar 2035.

Het grootste probleem is een hoogspanningsstation dat ten noorden van Utrecht moet verrijzen. De aanleg van dat station is cruciaal voor de uitbreidingsplannen in de genoemde regio's. Er zijn al veel mogelijke locaties onderzocht, maar die vielen allemaal af. Een belangrijke reden daarvan is dat zo'n station, dat twaalf voetbalvelden groot is, niet zomaar mag worden aangelegd in gebied rond UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies.

Inmiddels wordt gekeken naar een nieuwe locatie, bij Haarrijn aan de westkant van snelweg A2. Maar dat betekent dus weer een lange onderzoeksperiode. Ook is deze locatie technisch ingewikkelder, waardoor de daadwerkelijke bouwfase langer duurt.

"Deze vertraging is een grote klap voor de 1500 klanten die nu al op de wachtlijst staan voor extra capaciteit", zegt Warmold ten Zijthoff, regiodirecteur Utrecht bij de regionale netbeheerder Stedin. In de Flevopolder en in Gelderland staan bij Liander ook al duizenden bedrijven en instellingen op wachtlijsten.

Nog wel ruimte voor woningen en laadpalen

De netbeheerders sluiten niet uit dat er later nog beperkingen kunnen komen voor de aansluiting van bijvoorbeeld nieuwe woningen en laadpalen. Maar daarvan is vooralsnog geen sprake.

Wanneer straks keuzes moeten worden gemaakt over wie wel of geen aansluiting krijgt, zullen woningen altijd voorrang krijgen boven bedrijven. Voor veel ondernemingen betekent dit dat zij achteraan aansluiten en soms jarenlang moeten wachten op een zwaardere aansluiting.

In april kondigde TenneT al aan dat enkele projecten in Noord-Brabant en Limburg langer duren dan gepland. Ook gaf de netbeheerder al een landelijke waarschuwing dat meer projecten komende jaren vertraging kunnen oplopen. "We zien dat projectplanningen op steeds meer plekken onder druk komen te staan."

Tegelijkertijd beschikt Nederland over een innovatief bedrijfsleven dat zelf met creatieve oplossingen blijft komen. In Arnhem is hierom eerder het tot Cleantech Park Arnhem met het Nationaal Expertisecentrum Netcongestie geopend, zo schreef Binnenlands Bestuur eerder.

Het is niet de eerste vertraging bij projecten van TenneT en waarschijnlijk ook niet de laatste.

LEES OOK: Mogelijk herbergt de aarde flinke hoeveelheden pure waterstof: bedrijven hebben de jacht op deze schone energiereserves geopend